Brend va brending — bu har qanday kompaniyaning bozor maydonida o‘z ta’sirini kengaytirish va rivojlanishga intiladigan muhim tarkibiy qismlaridir. Ushbu maqolada biz brending va uning tarkibiy qismlari haqida hamda uning kompaniya raqobatchilar orasidagi o‘rni va maqsadli auditoriyaga qanday ta’sir qilishini gapirib beramiz.

Mazmuni:

• Nima bu brending
• Nima uchun brending kerak
• Brendingsiz kim boshqara oladi
• Brending turlari
• Brend va brendingning tarkibiy qismlari
• Brending bosqichlari
• Brendingda mumkin bo‘lgan xatolar
• Xulosa

Nima bu brending

Brending — bu kompaniyaning ijobiy obrazini yaratish, uni tarqatish va mijozning xotirasida mustahkamlashdir. Oddiy so‘z bilan aytganda — bu brendni boshqarishdir.

Brend — bu savdo belgisi, kompaniyaning firma belgisi va uning nomidir.

Brending imidjni rivojlantirish va mijoz bilan uzoq muddatli munosabatlarni mustahkamlash uchun marketing tadbirlarini o‘z ichiga oladi. Shu orqali noyob uslub yaratiladi, mahsulotning qadri oshadi va kompaniyaga bo‘lgan ishonch shakllanadi.

Brendingning muhimligini tushuntiradigan yaqqol misollar – butun dunyoga ma’lum bo‘lgan brendlar – Apple, Ikea, Coca-Cola, Google. Iste’molchilar ushbu nomlarni biladi va tezda kompaniyalarning bozor taklifini aytib bera oladi, ular nima uchun bunday mashhur va sevgi qozonganligini bilishadi. Bu kompaniyalarning o‘zlarini qanday qilib bozorga olib chiqqanligi va iste’molchilarda qanday tuyg‘ularni uyg‘otganiga bog‘liqdir.

Har yili Coca-Cola yangi yil reklamasini birinchi ohangdan tanib olish mumkin bo‘lgan melodiyali tarzda chiqaradi, unda har doim kompaniya tomonidan shirinliklar va sovg‘alar olib keladigan mashhur yuk mashinasi ko‘rsatiladi. Ushbu videorolik bayram tuyg‘usi va do‘stlar yoki yaqinlar bilan iliq kechani eslatadi.

Nima uchun brending kerak

Keling, brendingning maqsadi va uning vazifalarini tahlil qilaylik.

Brendingning maqsadi

“Brending” so‘zi lotincha “brand” — tamg‘alash so‘zidan kelib chiqqan. Yevropada uzoq vaqtdan buyon mahsulotlarga tamg‘alar qo‘yilgan, bu odamlarni mahsulot ishlab chiqaruvchisini tanishiga imkon bergan. Sanoat miqyosiga o‘tish bilan bozorda taqdim etilgan mahsulotlar assortimenti sezilarli darajada oshdi. Shu sababli, kompaniyalar raqobatchilar fonida ajralib turish uchun brendingdan foydalangan. Aslida, sotuvchi potentsial xaridorga oddiy mahsulot emas, balki iste’mol ekotizimini, kompaniyaning obraz va hayot tarzini taklif qilgan.

Kompaniya brend haqida ijobiy taassurot qoldirish, sadoqatni oshirish va foydalanuvchini doimiy xaridorga va brend advokatiga aylantirish uchun tuyg‘ulariga ta’sir ko‘rsatadi.

Brendingning maqsadi – kompaniya va unga nisbatan sadoqatni oshirish uchun aniq, tushunarli va ijobiy obraz yaratishdir.

Brending vazifalari

Agar brendingning maqsadi – bu yakuniy natija bo‘lsa, vazifalar – bu umumiy samaradorlikka erishish uchun bosqichlardir.

Brending vazifalari: Kompaniyaning mahsulotlari yoki xizmatlari atrofida ijobiy obrazni yaratish. Mahsulotning yuqori qiymatini ko‘rsatish. Kompaniya va mijozlar o‘rtasida aloqa o‘rnatish. Bozorda brend pozitsiyalash kontseptsiyasini – vizual va og‘zaki identifikatsiyani ishlab chiqish. Marketing kanallarini tanlash va reklama strategiyasini ishlab chiqish. Raqobat afzalliklarini ta’kidlash. Brendga o‘ziga xoslikni berish. Brending sizning mahsulotingizning auditoriya uchun ahamiyatini va qadriyatini ko‘rsatishi, shuningdek kompaniyangizni raqobatchilar orasida ajratib turishi kerak.

Brendingsiz kim boshqara oladi

Katta kompaniyalar tomonidan brending faol qo‘llaniladi. Agar sizda kichik biznes yoki tor ixtisoslashgan ishlab chiqarish bo‘lsa, brend yaratish shart emas. Buning o‘rniga mablag‘larni tejab, ularni biznes jarayonlarini va maqsadli auditoriya bilan aloqalarni yaxshilashga yo‘naltirish mumkin.

Masalan, mix ishlab chiqarish yoki kartoshka sotish, shuningdek kundalik foydalanish uchun daftar tayyorlash kabi holatlar brendga muhtoj emas. Bunday holatda iste’molchini mahsulotning sifati va uning funktsiyalari qiziqtiradi, uchta kartoshkani kechki ovqatga iste’mol qilish hayotini qanday o‘zgartirishi emas.

Brendingsiz bo‘lishning afzalliklari: Mablag‘ni tejash. Biznesni sifatga e’tibor qaratish.

Brendingsiz bo‘lishning kamchiliklari: Mijozlar ishonchi kamroq. Iste’molchilar kamdan-kam hollarda sizni do‘stlariga va yaqinlariga tavsiya qilishadi. Brending bilan puxta ishlab chiqilgan reklama ko‘proq tanilgan. Brend fond bozorida savdoda ishtirok etish imkonini beradi, shuningdek, sheriklarni jalb qilishni faolroq bajarish yoki birgalikda ish olib borishni ta’minlaydi. O‘z brendini targ‘ib qilishga e’tibor qaratmagan kompaniyaga potentsial xodimlar ko‘ngilsiz keladi.

Brending turlari

Ushbu bo‘limda brendingning turlarini va qayerda qo‘llanilishini ko‘rib chiqamiz.

Shaxsiy brending Bu shaxsiy brending deb ham ataladi — media shaxsni targ‘ib qilish, shuningdek, ushbu shaxs haqida ma’lum bir fikrni shakllantirishdir. Ushbu brending turi ijtimoiy tarmoqlarning rivojlanishi va ekspert-blogerlarning paydo bo‘lishi bilan ayniqsa mashhur bo‘ldi.

Shaxsiy brending odamni kompaniyani boshqaradigan lider obrazini yaratishi mumkin. Brending misoli: “Voronin va Sheriklar” nomli yuridik xizmatlar ko‘rsatuvchi agentlik. Nom mijozning, ehtimol, o‘zining nomi ma’lum bo‘lgan ma’lum bir mutaxassisga kelishini ko‘rsatadi, bu o‘z sohasida professionallar sifatida tavsiya etiladi.

Shaxsiy brendingning boshqa misollariga intervyuer

Yuriy Dud, o‘qituvchi Konstantin Naychukov, bizning elchimiz Anna Mel’nichuk va Instagram’da kuzatadigan blogerlar kiradi.

Korporativ brending Yoki boshqacha qilib aytganda, korporativ brending — kompaniya ichida madaniyatni, falsafani, missiyani va brendni rivojlantirishdir. Xodimlar o‘zlarini tashkilot uchun foydali va qadrli elementlar sifatida his qilishadi. Kadrlar bo‘limi kompaniyaga noyob mahsulotlar yaratish qobiliyatiga ega qiziqarli va tajribali nomzodlarni jalb qiladi.

Korporativ brendingning misoli Google kompaniyasining kadrlar siyosatidir, bu xodimlarning g‘oyalarini qo‘llab-quvvatlaydi. Google majmuasi hududida kinoteatrlar, kafelar va o‘yin maydonchalari bilan to‘ldirilgan kichik shaharchalar mavjud bo‘lib, har bir kishi ilhom olish uchun joy topadi. Kompaniya o‘zini IT dunyosida yangi va zamonaviy yechimlar yaratib, foydalanuvchilarning hayotida faol ishtirok etishi, shuningdek, o‘qish va rivojlanish imkoniyatlarini taqdim etishi orqali o‘ziga yangi ishtirokchilarni jalb qiladi.

Siyosiy brending

Siyosiy brendingga saylov kampaniyalari, shiorlar, partiyalarning ramzi va promo roliklar kiradi. Bu yerda siyosat sohasidagi vakil yoki butun tashkilot ko‘rsatiladi.

Siyosiy brending auditoriyaga nomzodning nuqtai nazarini tez va aniq yetkazishi va partiyaning missiyasi haqida gapirish kerak. Bu saylovlarning qisqa muddatda o‘tishi va ushbu vaqt ichida zaruriy narsalarni yetkazish kerakligi bilan bog‘liqdir.

Siyosiy brending misollari: Jo Bayden, Donald Tramp, Aleksey Navalniy va Vladimir Zelenskiy.

Mahsulot brendingi

Ushbu brendingda asosiy e’tibor logotipga, o‘ram va dizaynga, shuningdek, mahsulotning falsafasi va qadr-qimmatiga qaratiladi — ya’ni brend kitob. Mahsulot brendingining asosiy vazifasi – raqobatchilar fonida ajralib turish.

Burger uchun logotip misoli. Logotipning asosiy g‘oyasi – to‘g‘ri va yangi ingredientlardan tayyorlangan aqlli burger.

Geografik brending

Geografik brendingda asosiy e’tibor ma’lum bir joyning diqqatga sazovor joylariga qaratiladi, ularning yordami bilan sayyohlik agentliklari sayohatchilarni faol ravishda jalb qiladi.

Masalan, butun dunyo bo‘ylab yetti mo‘jizalar, Yevropadagi kurort majmualar, Afrikadagi yoki Avstraliyadagi noyob hayvonlar. Shuningdek, bu qadimgi shaharlar yoki issiq manbalar va boshqa ko‘p narsalar bo‘lishi mumkin.

San’atda brending

San’atdagi brending bilan musiqiy jamoalar, filmlar, kitoblar, rasmlar va haykallar, shuningdek, ularning mualliflari targ‘ib qilinadi. Bu yerda konsertlar va ko‘rgazmalar reklama kampaniyalari ham kiradi.

Masalan, Lollapalooza yoki Sziget festivallari treylerlari, “Vitch” romanlari seriyasining protagonisti obrazi yoki Vinsent Van Gog ijodiga bag‘ishlangan yillik ko‘rgazmaga taklifnoma.

Xizmat brendingi

Brendingning eng qiyin turlaridan biri — xizmatni mahsulotdan farqli o‘laroq, teginish va sifatni tushunish mumkin emas. Misol uchun uyali aloqa — yuqori ulanish tezligi va barcha provayderlarda mavjud bo‘lgan iqtisodiy narx yechimlari. Masalan, Beeline hozirda foydalanuvchi o‘zi uchun cheklovlarsiz variantlarni sozlashi va keraksiz narsalardan voz kechishi mumkin bo‘lgan tarifni faol ravishda targ‘ib qilmoqda.

Brend va brendingning tarkibiy qismlari

Brendingga savdo belgisi yaratish uchun bir nechta elementlar kiradi.

Neyming — nomni ishlab chiqish. Mahsulot yoki kompaniyani identifikatsiyalash imkonini beradi. Iste’molchilar nomni oson eslab qolishlari kerak, shuningdek, unga noyob tarix yaratiladi.

Masalan, elektromobil ishlab chiqaruvchi Tesla — Nikol Tesla bilan assotsiatsiya.

Logotip — brendning vizual obrazi. E’tiborga darhol ko‘zga tashlanadigan emblem yoki yozuv.

Masalan, Adidas kiyimidagi yozuv yoki mashina kapotidagi “Jaguar” figuri. Logotip yaratish dasturi o‘z dizayneringizni jalb qilmasdan, logotipni o‘zingiz yaratishda yordam beradi.

Shriftlar va rang palitrasi. Ushbu ikkita tarkibiy qism brendning psixologik qabul qilishiga ta’sir qiladi. Shrift va rang mahsulot yoki kompaniya bilan barqaror assotsiatsiyani yaratish kerak.

Masalan, Milka shokolad qutisidagi binafsha rang yoki Fanta uchun apelsin ranglari.

Fotosuratlar, grafika yoki illyustratsiyalar. Ular yagona uslubda saqlanishi yoki maskot — brendning omad talismani bo‘lgan personajga qaratilishi kerak.

Misol. Xiaomi kompaniyasining oq quyon Mitu yoki Michelin odam — u ham Bibendum – “Michelin” ramzi.

Slogan — kompaniya va brendning mohiyatini ifodalovchi reklama xabari.

Masalan, Nike — “Just do it!”. Yoki MasterCard — “Sotib olinmaydigan narsalar mavjud. Qolganlari uchun MasterCard mavjud”.

Kompaniyaning missiyasi va falsafasi. Brendning dunyoga qanday yordam berishi haqida qisqa va tushunarli izoh.

Masalan, Ikea — “Har bir kunlik hayotni yaxshilash”, Yandex — “Odamlarga o‘z hayotidagi vazifalarini hal qilishda va maqsadlariga erishishda yordam berish”.

Brending bosqichlari

Ushbu bo‘limda biz brending yaratish bosqichlarini va keyingi ishni ko‘rib chiqamiz.

Bozor va brifni tahlil qilish

Ushbu bosqichda maqsadli auditoriya segmentlarini tahlil qilish, iste’molchilar muammolari va ehtiyojlarini aniqlash, bozordagi vaziyatni o‘rganish muhimdir. Shuningdek, mijoz yo‘li va savdo voronkasi yaratish kerak.

Iste’molchilar orasida so‘rovnoma yoki so‘rov o‘tkazish, ular bilan shaxsiy uchrashish yoki test-guruhini yig‘ish mumkin. Qanday formatni tanlasangiz, mijozning kompaniyangiz va mahsulotingiz haqidagi tasavvurlari, his-tuyg‘ulari va ehtiyojlari haqida hikoya olasiz.

Shuningdek, kompaniyaning har bir bo‘limi uchun dizayner, marketolog, dasturchi, kopirayter va boshqalarga brif yoki texnik topshiriq yaratish kerak. Jarayon ishtirokchilari vazifalarini va ish jarayonini yaxshiroq tushunishadi, agar siz har bir loyiha bosqichida texnik topshiriqni taqdim qilsangiz. Brending — bu jamoada muhokama qilinadigan va fikr almashadigan ijodiy ish.

Pozitsiyalash va konseptsiya

Ushbu bosqichda jamoa maqsadli auditoriya va bozor haqida ma’lumotga ega, shuningdek brend yaratish uchun g‘oyalar mavjud. Bu barcha materiallarni ishlab chiqish va brendning raqobatchilar orasida qanday ajralib turishini tushunish kerak – tashkilot va mahsulotning kuchli va zaif tomonlarini ajratish kerak.

Keyinchalik brending konsepsiyasi yaratish kerak: brend falsafasi va missiyasi, mahsulot iste’molchilarga olib keladigan assotsiatsiyalar, har bir maqsadli segment uchun qahramon yoki brendning yagona talismani, shuningdek reklama kanallarini tanlash.

Neyming va brending Brend va uning sloganini yaratish. Neymingni original va eslab qoladigan qilish, kompaniya va mahsulot mohiyatini aniq aks ettirishi kerak.

Nom reklama kampaniyalarida, aksiyalarda, taqdimotlarda va mahsulot o‘ramlarida qo‘llaniladi. Shuningdek, brend, qahramon yoki mahsulot uchun afsona yaratish mumkin.

Dizayn va aydenika Ushbu bosqichda dizaynerga barcha brend g‘oyalarini yetkazish kerak, shunda u uslubni ishlab chiqadi, sayt va mahsulot qadoqlashni bezatadi, shuningdek shriftni tanlaydi yoki yangisini yaratadi.

Gidlayn va brend kitobi Brending materiallari quyidagi hujjatlarga kiritiladi:

Brend kitobi — brendning mohiyati, missiyasi, falsafasi va qadriyatlari haqida ma’lumotlar. Brend kitobining vazifasi – brendning ideologik qismiga tizimlilik kiritish va uni maqsadli auditoriyaga pozitsiyalash.

Gidlayn — logotip va uslubni o‘ram, suvenir mahsulotlari va reklamada qanday qilib to‘g‘ri va noto‘g‘ri ishlatish bo‘yicha ko‘rsatmalar.

Aloqa kanallarini yaratish Bu yerda maqsadli auditoriya bilan o‘zaro munosabatlar uchun kanallar tanlanadi – oflayn va onlayn:

Reklama kampaniyalari va aksiyalar. Ijtimoiy tarmoqlarda guruhlar va chat-botlar. Kontekstli reklama bilan targ‘ib qilish. Orqaga aloqa uchun forma bilan qulay sayt. Retargeting va remarketingni ulash. SEO-promoushion. Bloggerlar bilan hamkorlik qilish va ta’sir o‘tkazuvchi shaxslar bilan ishlash. Mahsulot, talisman va kompaniya haqida videolar yaratish. O‘qishga tavsiya etamiz! Bizning maqolamizda auditoriyani jalb qilish uchun triggerlardan foydalanish variantlari keltirilgan.

Samaradorlikni baholash Ushbu bosqichda reklama kanallarini baholash, auditoriya bilan o‘zaro munosabatlarda muammolarni aniqlash, kompaniya va mahsulot haqida fikr va sharhlarni tahlil qilish, brend iste’molchilarda qanday assotsiatsiyalar va hissiyotlar uyg‘otishini bilish muhimdir.

Samaradorlikni baholash uchun ROI va tahlillarni tahlil qilish kerak.

Brend bilan keyingi ish Brend yaratilgandan keyin kompaniya va mahsulotni pozitsiyalashtirishni kuzatish, reklama kanallarini tanlash va iste’molchilar bilan aloqa xizmatlarini yaxshilash kerak.

Agar uslub raqobatchilar orasida yo‘qolib qolsa yoki imidj mijozlarda salbiy reaktsiya uyg‘otsa, qayta brending o‘tkaziladi, ya’ni kompaniyaning mavjud obrazini o‘zgartirish.

Old Spice brendining qayta brendingi misoli. Kompaniya yosh auditoriyada mashhur emas edi, lekin karizmatik Isayo Mustafaning bosh qahramoni bo‘lgan bir qator videoroliklar va yangi shior yordamida “keksa yoshli iste’molchilar uchun mahsulot” imidjidan qutulishdi.

Qayta brendingning yana bir misoli – “Beeline” kompaniyasining logotipi va pozitsiyalashni o‘zgartirish. Yangi uslub, shriftlar va harflarni yaratish bo‘yicha katta ish olib borildi.

Brendingda mumkin bo‘lgan xatolar

Endi brending yaratish jarayonida duch keladigan qiyinchiliklar haqida gapiraylik.

Brend maqsadlarining tushunilmasligi Siz o‘z mutaxassislarga kompaniyangizning logotipini va missiyasini yaratish uchun vazifa bergan bo‘lsangiz ham, brendning maqsadini – mahsulot qiymatini yoki kompaniya obrazini ko‘rsatishni tushuntirmadingiz. Natijada, siz rivojlantirishga mablag‘ qo‘yishingiz sababi tushunarsiz bo‘lib qoladi.

Noto‘g‘ri rejalashtirish Siz faqat brendingni ishlab chiqish jarayoniga kirishayotganingizda — boshda millionlab savollar paydo bo‘ladi, masalan, “Nimadan boshlash va qanday mutaxassislarni jalb qilish kerak?”. Barchasi auditoriyani tahlil qilish va bozorga joylashish pozitsiyalari bilan boshlanadi. Auditoriyaga qanday obrazni namoyish qilishni o‘ylang. Keyin uni yaratish uchun nima kerakligini yozing — har bir bosqichni vazifalarga ajratib chiqaring.

Raqobat muhitini tahlil qilishning yo‘qligi

Bu ko‘p kompaniyalar muammosi, chunki yaqin raqobatchilarni yomon tahlil qilish shunga olib keladi, siz o‘xshash narsalarni yaratishingiz mumkin. Shu sababli, raqobatdosh sektor faoliyatini ko‘rib chiqish va brendlar hujjatlarini, rang gammasi, shriftlar, logotiplarni batafsil o‘rganish muhimdir.

Foydalanuvchilardan fikr oling — hammasi o‘z didingizga yaratilgan Brend yaratishdan oldin maqsadli auditoriyangizni so‘rang:

Mahsulotingiz va kompaniyangizga qanday munosabatda ekanligini bilib oling. Mijozlardan, mahsulotingizni do‘stlariga va yaqinlariga tavsiya qilishni so‘rang. Fokus-guruhni to‘plang va mahsulotingiz haqida ularning fikrini bilib oling. Foydalanuvchilardan ma’lumot to‘plamasdan, siz auditoriyadan salbiy reaktsiyani olishingiz yoki doimiy mijozlar yo‘qotishingiz xavfi mavjud.

Brendni targ‘ib qilishda ketma-ketlikning yo‘qligi Brend yaratgandan so‘ng, targ‘ib qilish usullarini o‘ylab ko‘rish va bu uchun mos vositalarni tanlash kerak. Agar brendni pozitsiyalash rejasini yozmasangiz, auditoriyangiz reklamaning nima ekanligini va uni nima uchun qilyotganingizni tushunmasligi mumkin.

Brendning huquqiy himoyasini mensimaslik

Bu haqida matnda ta’kidlangan — kompaniyalar o‘z rivojlanishini ro‘yxatdan o‘tkazmaganligi sababli, ularning logotiplari firibgarlar yoki raqobatchilar tomonidan foydalaniladi. Tasdiqlovchi hujjatlarsiz savdo belgisi haqiqatan ham sizga tegishli ekanligini isbotlash qiyin.

Xulosa

Ushbu maqolada biz brendingni o‘rgandik — bu nima, nima uchun qo‘llaniladi va qanday yaratiladi:

Brend — bu inson xotirasida saqlanib qoladigan noyob nomdir. Brending — bu brendni yaratish va targ‘ib qilishning kompleks jarayoni. Brendingning maqsadi – bozorda kompaniya haqida ijobiy imidj yaratishdir. Brendingning tarkibiy qismlari: logotip, firma dizayni, slogan, missiya, shrift, rang palitrasi, fotosuratlar yoki illyustratsiyalar, shuningdek, har bir maqsadli auditoriya segmenti uchun talisman yoki qahramon. Bir nechta brending turlari mavjud — shaxsiy, siyosiy, korporativ, geografik, mahsulot, shuningdek, xizmat brendingi.

Brending yaratishda maqsadli auditoriya haqida ma’lumot yig‘ish, reklama va aloqa kanallarini ishlab chiqish zarur. Brending — bu kompaniya obrazini doimiy ravishda rivojlantirish ishidir. SendPulse orqali brendingingizni targ‘ib qilish uchun ro‘yxatdan o‘ting: sizga email, web push, Viber, SMS va messenger chat-botlari mavjud bo‘ladi!